Điểm ưu tiên xét tuyển đại học là thắc mắc được nhiều thí sinh quan tâm khi kỳ thi THPT sắp đến gần. Vậy, điểm ưu tiên xét tuyển đại học là gì và được cộng bao nhiêu điểm? Hãy cùng tìm hiểu điểm ưu tiên là gì và những đối tượng nào được hưởng chính sách ưu đãi này nhé.
1. Điểm ưu tiên xét tuyển đại học là gì?
Điểm ưu tiên xét tuyển đại học là số điểm được cộng thêm vào tổng điểm thi của thí sinh trong kỳ thi THPT quốc gia, sử dụng làm căn cứ để xét tuyển vào các trường đại học. Theo quy định của Bộ GD&ĐT, điểm ưu tiên chỉ dành cho các đối tượng, thí sinh ưu tiên, khu vực ưu tiên nhằm tạo điều kiện cho các thí sinh này có cơ hội tiếp cận giáo dục đại học.
2. Quy định mới nhất của Bộ GD&ĐT về điểm ưu tiên xét tuyển đại học
Năm 2023, nhằm đảm bảo công bằng cho tất cả các thí sinh trên toàn quốc, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ban hành quy định mới về tính điểm ưu tiên xét tuyển đại học, thay thế cho cách tính cũ được áp dụng trước năm 2023, theo đó:
- Điểm ưu tiên theo khu vực tối đa là 0,75 điểm, giảm so với quy định trước đây.
- Đối với các thí sinh thuộc diện ưu tiên, nếu phù hợp với nhiều chính sách ưu tiên, mức điểm được áp dụng sẽ là mức cao nhất trong các chính sách đó.
Điểm ưu tiên đối với thí sinh đạt tổng từ 22,5 điểm trở lên đến 30 điểm cho 3 môn thi được quy định tại khoản 1 và 2, Điều 7 Quy chế tuyển sinh đại học, có công thức giảm tuyến tính tính điểm như sau:
Điểm ưu tiên = [(30 – Tổng điểm đạt được của thí sinh) / 7,5] x Mức điểm ưu tiên theo quy định
Ví dụ, thí sinh A thi đạt tổng điểm 26 điểm, thuộc diện ưu tiên khu vực 1 (mức ưu tiên 0.75 điểm) sẽ được tính điểm ưu tiên như sau: Điểm ưu tiên = [(30 – 26) / 7.5] x 0.75 = 0.4 điểm.
Như vậy, tổng điểm xét tuyển đại học sau khi tính điểm ưu tiên của thí sinh A sẽ là 25.4 điểm.
Lưu ý tổng điểm đạt được được quy đổi về điểm 10, với tổng điểm tối đa cho 3 môn thi là 30 điểm. Trong đó, điểm ưu tiên sẽ giảm dần khi tổng điểm thi của thí sinh tăng lên và 0 điểm khi thí sinh đạt 30 điểm. Thí sinh chỉ được hưởng một mức điểm ưu tiên cao nhất và điểm ưu tiên chỉ được áp dụng cho một số nguyện vọng xét tuyển nhất định.
Theo công thức tính mới này, thí sinh đạt 22,5 điểm sẽ được hưởng điểm ưu tiên cao nhất. Bộ Giáo dục và Đào tạo quy định điểm 22.5 là mốc quan trọng cho điểm ưu tiên xét tuyển đại học dựa trên số liệu từ kỳ thi THPT quốc gia 3 năm trước đó:
- Nhóm thí sinh không được cộng điểm ưu tiên (chiếm 25%) có điểm thi trung bình 3 môn cao hơn hẳn so với các nhóm được ưu tiên.
- Sau khi cộng điểm ưu tiên: Tỷ lệ thí sinh trong nhóm được ưu tiên có điểm thi 3 môn dưới 22.5 điểm tương đương với nhóm không được ưu tiên.
Điều này cho thấy rằng việc cộng điểm ưu tiên giúp tạo sự công bằng và tăng cơ hội cho các thí sinh có hoàn cảnh khó khăn vào đại học. Tuy nhiên, vẫn còn điểm chưa hợp lý vì tỷ lệ thí sinh trong nhóm được ưu tiên đạt điểm từ 22.5 trở lên cao hơn so với nhóm không được ưu tiên.
3. Cách tính điểm cộng điểm ưu tiên đại học theo đối tượng và khu vực
Dưới đây là cách tính điểm cộng điểm ưu tiên đại học theo đối tượng và khu vực theo quy định của bộ GDĐT.
3.1. Ưu tiên theo đối tượng
Nhóm ưu tiên 1 (UT1) được cộng 2 điểm. Bao gồm một trong những đối tượng sau:
- Công dân Việt Nam thuộc dân tộc thiểu số có hộ khẩu thường trú tối thiểu 18 tháng trong thời gian học THPT hoặc trung cấp tại khu vực 1.
- Công nhân trực tiếp sản xuất có thâm niên 5 năm liên tục và đạt danh hiệu chiến sĩ thi đua cấp tỉnh ít nhất 2 lần, được công nhận và cấp bằng khen.
- Thương binh, bệnh binh và những người có giấy chứng nhận hưởng chính sách như thương binh.
- Quan nhân, hạ sĩ quan, chiến sĩ nghĩa vụ Công an nhân dân được cử đi học, có thời gian phục vụ tối thiểu 12 tháng tại khu vực 1. Trường hợp xuất ngũ phải được công nhận hoàn thành nghĩa vụ quân sự theo quy định.
- Con của liệt sĩ, thương binh, bệnh binh có mức độ suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên.
- Con của những người được cấp giấy chứng nhận hưởng chính sách như thương binh có mức độ suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên.
- Con đẻ của người hoạt động kháng chiến bị dị dạng, dị tật cho hậu quả của chất độc hóa học. Con của anh hùng lao động, anh hùng lực lượng vũ trang.
Nhóm ưu tiên 2 (UT2) được cộng 1 điểm, bao gồm 1 trong những đối tượng sau:
- Thanh niên xung phong tập trung được cử đi học, quan nhân, sĩ quan, hạ sĩ quan, chiến sĩ nghĩa vụ trong Công an nhân dân tại ngũ được cử đi học trong đó đã có thời gian phục vụ dưới 12 tháng ở Khu vực 1 và dưới 18 tháng ở khu vực khác.
- Chỉ huy trưởng, chỉ huy phó ban quân sự xã, phường, thị trấn, thôn đội trưởng, Trung đội trưởng Dân quân tự vệ nòng cốt, Dân quân tự vệ đã hoàn thành xong nghĩa vụ tham gia Dân quân tự vệ nòng cốt từ 12 tháng trở lên, muốn dự thi vào ngành Quân sự cơ sở.
- Công dân Việt Nam là người dân tộc thiểu số có hộ khẩu thường trú ngoài khu vực 1.
- Con của thương bệnh binh bị suy giảm khả năng lao động dưới 81%. Con của các nhà hoạt động cách mạng, kháng chiến bị bắt tù đày.
- Người khuyết tật có giấy xác nhận theo quy định. Lao động ưu tú được công nhận theo quy định.
- Giáo viên đã giảng dạy 3 năm trở lên, thi vào ngành sư phạm.
- Y tá, hộ lý, y sĩ, điều dưỡng, kỹ thuật viên đã công tác đủ 3 năm, có nguyện vọng thi vào ngành sức khỏe.
3.2. Ưu tiên theo khu vực
Khu vực 1 (KV1) được cộng điểm ưu tiên là 0.75 điểm bao gồm:
- Xã thuộc khu vực I, II, III.
- Xã có thôn đặc biệt khó khăn vùng dân tộc, vùng núi, vùng bãi ngang ven biển và hải đảo.
- Xã đặc biệt khó khăn xã biên giới.
- Xã an toàn khu vào diện đầu tư của chương trình 135 theo quy định.
Khu vực 2 nông thôn (KV2-NT) được cộng 0.5 điểm, áp dụng với thí sinh đang sinh sống tại các địa phương không thuộc KV1, KV2, KV3.
Khu vực 2 (KV2) được cộng 0.25 điểm, áp dụng với thí sinh ở khu vực là xã, thành phố trực thuộc các tỉnh, các huyện, thị xã ngoại thành của thành phố trực thuộc Trung ương (trừ các xã thuộc KV1).
Đối với những thí sinh trong khu vực 3 là những quận nội thành của thành phố trực thuộc Trung ương sẽ không áp dụng cộng điểm ưu tiên xét tuyển đại học.
4. Câu hỏi thường gặp
Xét học bạ có được xét tuyển điểm ưu tiên không?
Căn cứ theo quy định tính điểm của Bộ GDĐT thì phương thức xét tuyển học bạ được tính và cộng điểm ưu tiên giống như các phương thức xét tuyển khác. Vì vậy thí sinh có thể yên tâm quyền lợi của mình khi xét tuyển đại học bằng hình thức học bạ THPT.
Thi ĐGNL có được cộng điểm ưu tiên không?
Điểm ưu tiên trong kỳ thi THPT được tính dựa trên quy định chung do Bộ Giáo dục và Đào tạo quy định. Điều này đồng nghĩa với việc tất cả các trường đại học đều sử dụng cùng một thang điểm ưu tiên cho thí sinh dự thi THPT Quốc gia. Còn đánh giá năng lực là kỳ thi được tổ chức bởi các trường đại học tự chủ, có thể không áp dụng hoặc có cách tính điểm ưu tiên riêng. Chẳng hạn như Đại học Quốc gia Hà Nội không áp dụng điểm ưu tiên đại học để chuẩn hóa kỳ thi tương tự như các kỳ thi quốc tế (IELTS, TOEFL, SAT, ACT). Còn Đại học Quốc gia TP. Hồ Chí Minh lại áp dụng thang điểm ưu tiên từ 10 – 80 điểm, dựa trên nhóm và khu vực theo quy định tại Điều 8 Quy chế tuyển sinh đại học 2022.
Do vậy, thí sinh cần lưu ý tìm hiểu kỹ quy định về điểm ưu tiên của từng trường đại học mà mình nộp hồ sơ xét tuyển.
Thí sinh được cộng tối đa bao nhiêu điểm ưu tiên?
Theo Quy chế tuyển sinh mới nhất, áp dụng từ năm 2022 mức cộng điểm ưu tiên để xét tuyển đại học theo đối tượng cao nhất là 2 điểm, còn theo khu vực cao nhất là 0.75 điểm.
Trên đây là những giải đáp xoay quanh thắc mắc điểm ưu tiên xét tuyển đại học là gì và những quy định áp dụng mới nhất của bộ GD&ĐT. Hy vọng với những thông tin trên sẽ giúp bạn nắm bắt được số điểm ưu tiên và có cơ hội bước vào cánh cửa đại học, theo đuổi ước mơ và hoài bão của mình.
